KARAAĞA: Zamanımızda büyük bir kasaba olan Karaağa’nın ne yazıkki derin bir tarihe sahip olmadığı gerçeği ile karşı karşıyayız.Nedendir bilmem bilenide duymadığım gibi araştıma yapanlar aynı fikirde .Akşehir tarihini yazan Konyalı’da isimden gayrı Kanuni dönemi il yazıcılarının herhangi birşey not etmediğini belirtiyor.Benim kanaatım bir diğer Kasabamız Başköy gibi bir tarihe sahip olduğu yönündedir.O benzerliğe göre Karaağa , Koçaş, Uncular, Ortaca veya Reis’ ten birinin tabisi olabilir.Sadece Karaağa’da Karaağa adlı zat ikamet etmiş olabilir.Tüzel kişiliği olmayıp toprakların ortakcısı gibi.Fatih dönemi ve öncesi durumu içeren İstanbul’da bulunan deri üzerine çizilmiş haritada (1530)tarihli ben göremedim.Gördüğünü söyleyen Müfettiş Ömer Koç ‘a inanarak isim olarak vardır dedim. Ancak şunuda belirtmek isterim yerleşenler bakımından düşünülür ise geldikleri Çankırı, Konarı, Bermende gibi,hele Çankırı bağlamı Kaarağa’nın geçmişte varlığını,bilindiğini değilse bilinmeyen yere nasıl gelinir,Çankırı tarihsel olarak Türklerin ilk yerleşkesidir ve sürekli oturulan bir alandır.onun için diyorumki gelenler Karaağa’ya bilerek geldiler.Cafer Baba konumu araştırmaya ışık tutabilir.Ketenlik geçiş yoluna sınırdır.Cumhuriyet ile birlikte insanları hızla yeni rejime ayak uydurup bir çok okur yazarı var.Aynı hızla her alanda çalışmalar devam etmekte. Uzun zaman bağlısı olduğu Akşehir’in büyük bir köyü olmuş,tahsilli insanlarıda oraya hizmet etmiş.1957 yılında Doğanhisar ilçe olunca ona bağlı bir köy olmuştur Karaağa.
DOĞANHİSAR MERKEZ :
Doğanhisar halkının özbe öz Oğuz Türk’ü olduğunu bilelim.Hatta Malazgirt savaşı öncesin de dahi Türklerce bilindiği, daha doğrusu Arap Emevi-Abbasi ordularında bulunan Türk askerlerce tanındığı daha sonraki Selçuklu ordularınca çevresinden önce alınarak Bizans (İstanbul) yolunda kullanıldığını,ileri geri hareketlerde Türk kalesi olarak hep var olduğunu, Miryokafolan savaş merkezi olduğunu,Eşrefoğullarının kuzeyi vurma üssü olduğunu, Karamanoğullarının askeri starateji anlayışı ile Osmanlıyı karşılama noktası saydığı,Osmanlı ya geçincede Karamanlı bölge nufuzunu kırmak adına kendisine sadece beş köy verilen bir garip nahiye durumuna düşen,Sultan Abdülmecit döneminde hatıra binaen kaza yapılıp Beyşehir iline bağlanan,daha sonra nahiye yapılarak Akşehir’e bağlanan,Doğanhisar’ın :
DOĞANHİSAR’IN TARİHİ SEYRİ:
1- 1075/1080 arası Kutalmış oğlu Süleyman Şah tarafından alınmış.
2- 1116-1143-1147 haçlı savaşlarını yaşar, 1176 savaşı ile kesin Selçuklu’nun olur.
3- 1327-1328 de Akşehir ve Ilgın ile birlikte Mengücek Beyi Davut Şaha tımar olur.
4- Karaman-Sahip ataoğulları Yılanyusuf savaşında Karamanlı Üssüdür.
5- 1301 sonrası Eşrefoğulları üssü iken Akşehir-Bolvadin alınır.
6- 1327 de Hamitoğullarına geçer,1381 de ise Osmanlılara satılır.
7- 1402 de Timur tekrar Karamaoğullarına geri verir(Ankara Savaşı sonrası)
8- 1467 de Fatih kesin olarak Osmanlı’ya kazandırır.(Çiğil çev.savaşı)
9- Fatih yazım yaptırmış Karaman eyaleti Akşehir vilayeti nahiyesi.
10- 906/1500 de II.Beyazıt yazımı ile Akşehir kaza Doğanhisar nahiye.
11- 992/1584 de III Murat devri Ilgın kaza Doğanhisar nahiyesi.
12- 1018/1609 da Akşehir il Doğanhisar nahiye.
13- 1839 1840 Beyşehir İl Doğanhisar Kaza.
14- 1847 tarihli Salname ile Konya Livasında Doğanhisar Kaza.Argıthanı nahiyesi
15- 1854 ve 1867 Salnamelerinde Doğanhisar kaza.
16- 1868 de Akşehir’e bağlı nahiye(Doğanhisar’ın 5 köyü var)
17- 1869 II. salnamede 12 köyü var.
18- 1872 V. salnamede tekrar 5 köyü var.
19- 1878 salnamesinde Akşehir’e bağlı 11 köyü var.
20- 1899 28. salname de Doğanhisar 6 köylü nahiye Akşehir’e bağlı.
21- 1906 salnamesinde Akşehir’den ayrılmış.
22- 1912 de Belediyelik hakkı verilmiş.
23- 1935 de Akşehir’e bağlı Bucak.
24- 1957 de Kaza Merkezi.
1584 de MAHALLELER VE NÜFUSLARI:
1- Yiğit oğlu Mescidi(MAH) 97 nefer. 2- Bazar Mescidi 136 nefer. 3- Cami Şerif Mescidi 74 nefer. 4- Arzuman Mescidi 27 nefer. 5- Halife Mescidi 65 nefer.
6- Baş Mescidi 75 nefer. 7- Kuz-yaka 231 nefer. NOT : Mescit=Mahalle,Nefer=Erkek.
DOĞANHİSAR MEZARLIKLARI : (Eski-Yok olanlar dahil)
1- Kır üstü mezarlığı ( Sınırları Harman mahallesi Camii cami önü –Yeğin camii önü- Sivri,Erenler deresi- Kuyu başı- terar harman mahallesi Cami önü )
2- Harman Mahallesi Ezze Mezarlığı (Ezze camii ile Yeni Mehmetler evi arası)
3- Kuzyaka Mezarlığı (Büyük olanı Güreş alanı çevresi /Ana cadde üstü)
4- Kuzyaka Mezarlığı (Küçük olanı-Şu anda yol-AFRODİT heykeli çıkan yer)
5- Çebişli Mezarlığı 1990 lı yıllarda kalktı-( Çebişli çeşmesi çevresi halen birtek var)
6- Künklü tarla olmuş( Tarla sahip adları vermiyorum)
7- Gede Köyü Mezarlığı (Gede Kuyusu çevresi-Asfalt karşısı)
8- Örenarası Mezarlığı ( Tarla-bahçe,)
9- Kızılışık Mezarlığı (Kızılışık,Seyyt Ahmet Mezarı çev)
10- Yörük Mezarlığı (Alandüzü)
DOĞANHİSAR KÖY VE MEZRALARI
Yok olanlar dahil)
1 – Güllük Köyü (Kemer Yenice arası- Güllük mevkii )
2 - Gölcük Köyü ( Bugünkü Mesire yeri Çeşmeden Doğu-Güney cephe)
3 - Kızılköy=Kızılcaköy (Kızılışık)
4 - Örenarası Köyü (Bilinen ören arası Asfaltın her iki yanı, Rampa boyu)
5 - Gede Köyü ( İmamhatip meyveliği karşısı çayın iki geçesi)
6 - Çebişli Köyü ( Çeşme ile Değirmen çukurundan Künklüye kadar)
7 - Alan Köyü (Alançeşmesi batısı)
NOT: Bu köylerden sadece Gölcük köyü Rumlardan sonra yerleşim yok.Güllük Doğanhisar’a-Kızılköy Yenice’ye-Çebişli Argıthanı’na-Alan ve Gede köyleri belli değil,Ören
Arası köyü Doğanhisar’a iskan ettirilmişler.Bu arada Ilgın tarafına gidip sonraları Argıthanına gelenlerde vardır.(Dibek köyü adı geçmekte,Balyas köyü geçmekte ancak sağlam bilgi değil)
YAKIN AKRABA KÖYLER :
1 – Bu gününün Konya Merkeze bağlı Sağlık Kasabası.(1400-1450)
2 - Tuzlukçu’nun yarısı ( 1450 öncesi Ketenlik’ten )
3 - Ilgın’a bağlı Balyas köyü bir bölüğü ( Ayaslar’dan)
4 - Çeltik İlçesi ( Bir bölüğü 1955-1970 arası Doğanhisar ve Davras’tan)
5 - Kadınhanı Çavdar (Bir bölüğü Deştiğin ‘den )
6 - Bütün bunlar dışında başlı başına bir köy , kasaba hatta ilçe olabilecek sayıda başta Konya olmak üzere Akşehir, Ilgın,Seydişehir,Antalya,İzmir,İstanbul gibi kentlerde yerleşen Doğanhisar nüfusuna halen kayıtlı, çok azının nüfus aktardığı akraba ve hemşehrilerimiz var.