KOÇAŞ: Akşehir doğu kapısından ve kuzeyden(Gordion-Pessinus) tan gelen yollar Koçaş’a gelip oradan Belbaşı (Karaağa-Ketenlik),Şarki Karaağaç, bir kolda Belbaşı Kıreli’ye(o zaman Kışehri)diğer bir kol ULU YOL-ULUDERE-ALANDÜZÜ den bir kol Belbaşına, bir kol MANTARLIK-KEMER-AYASLAR-ÇİĞİL-DERBENT-KONYA (bu yol mantarlıkta köklü yol denilen taş döşeme imiş Tekkeli Ömer Ayhan kay.)Diğer kol ise Koçaş-Abdolu Köprüsü-Örenarası-Deve Yolu-Ilgın(tuz deve yolu)

KIZILIŞIK: Doğanhisar-Gavurharmanı-Kızılışık-Deveyoluna,Kızılışık Sağına Yendiğin-Deliköy-Geçit-Kempos-Yalburt-Sızma-Konya.Kızılışık solunu belirtmiştik Örenarası devamı. Bir kol da Kemer-Deştiğin-Hüyük’te Kral yoluna ulaşmakta.

ALANDÜZÜ ve DEŞTİĞİN  Direk hat olarak  belirtilecektir. Konaklama yerleri Türkler öncesinde Manastırlar(Kilise küç.)Kemer’de, Ayaslar’da, Çiğil’de, Derbent ve Yunus’larda. Akşehir hattı zaten belli.Deştiğin de kurulu zaviye. Daha sonra Osmanlı Selçuklu varlığı kullanmış. Anadolu da 16 ve17.yy.karışık ve huzursuzluklarında yeni yol güzergahları oluşturmuş. Derbentçi diye askeri birlikler kurarak karakol görevi yaptırmış. Bir müddet kurulan yerler işlemez olup dağılmış, oralara zoraki köyler ve iskanlar yapılıp tımarlar verilmiş. Bunlara örnek Kadınhanı, Ilgın ve en yakınımızda Argıthanı. Argıthanı hanYapı malzemeleri ve yazılı firizler incelenmeli Doğanhisar hk. bilgi verecektir.           

Yukarıda yazılanlarla anlatmaya çalıştığımız Doğanhisar ile ilgili bir çok şeyi ortaya koyabilmek için, çevre il, ilçe ve köylerinin tarihsel durumlarını da araştımak gerekmekte.Dedik ya Osmanlı elinde tutmak için Kalemizi yıkmakla kalmamış yıkıntı malzemelerni dahi bu günün araçlarının taşıyamıyacağı uzaklıklara taşıtmış.Ayrıca Karaman oğulları nüfuz ve egemenlik alanlarını parçalayıp küçülterek ve bağıllıklarını değiştirerek daha kolay yönetme ve güçsüzleştirme yolunu seçmiştir. Örneğin:Konya-Beyşehir arasındaki Kızılören önemli bir geçit bölgesi olduğu nedeniyle çok uzak olmasına rağmen Akşehir yönetimine bağlanmış ve kontrol altında tutulmuş.Doğanhisar çevresi de aynı akıbettedir.Şu andaki köylerimizin 10 kadarı Akşehir ve Ilgın’a bağlıdır.Buna karşılık Argıthanı Doğanhisar’a bağlı bir nahiye olmuştur.17.yy.da ise işler tersinedir Argıthan’ın güçlendirilmesi için yapılan çalışmalar içinde Doğanhisar pazarı dahi nakledilmiştir.Abdülmecit devrinde Kaza yapılıp Beyşehri’ne bağlanmasına kadar devam etmiştir.Zorunlu iskan döneminde konar-göçer olarak mevsime uygun yaylakları kullanırken gelip geçtikleri yerleri ve yerleşikleri talan ettikleri için zorunlu iskana tabi tutulan Yörük-Türkmen cemaatlerinden Sultandağlarını ve yaylaklarını kullananların yerleştirildiklerinden başka, uzaklardanda Doğanhisar’ı isteyenler olmuş ve Istanbul’a (devlete)müracaat etmişler.

Örneğin Halep yöresinden Hacı Bahaddinli’ye bağlı ŞEYHLÜ oymağından Abdülhalim Bin Essyyid Hacı Hüseyin;Doğanhisar halkı ile beraber tekalifi örfiye vererek cemaatı içinden ihraç ve bu kasabada oturması için Doğanhisarı kadısına 1712 de hüküm gönderilmiş.

Tarsus ve İç El Sancaklarından Balıkesir ve Manisa yaylalarına çıkan Yörükler antik yolları kullanmışlar.Kasım 1722 (H.1135) tarihli bir Yörük defterinde Derici Yörükleri cemaatinin Gülnar’dan kalktığı Saruhan sancağında Çağa dağında kışladıkları,Akşehir sancağında Ketenlik dağında yayladıkları açıkça belirtilmiştir.Bir başka boy Kızılışık (Yeniceliler) Yörükleri Mut Kazasından kalkar Eşme Kazasında(Uşak) kışlar , Emirdağı’nda yaylaklar, Doğanhisar Davras dağında sakin olurlardı.Yörük ve Türkmenler Selçuklu ve Osmanlı dönemlarinde VİA SEBASTE (Kral yolu) yi çok az farklılıklarla kullanmaya devam etmişler.Bu yola Roma devrinde ULU YOL denmektedir.Bu Ulu Yol Kavşaklarına MİL taşları dikilerek belirtiler yapılmış ilçemizde Kuz mezarlığı önündeki DİKİLİ taşta denmekte olan bu taşlardan birisidir.Bu taşlardan biride Akşehir’den,Beyşehir’den ve Konya’dan gelen yolların kavşak noktası olan Kızılören yakınındaki YUNUSLAR dadır.Bu taşlardan bir diğeri ise bir kasabamıza ad vermekte yani DEŞTİĞİN’e, aslında bu ad sadece dikili taştan da gelmiyor aynı zamanda Deştiğin’in ilk sakinleri Orta-Asya Taşkent’in den gelen Türk’lerdir.Bu Türk’lerin ilk koydukları ad Taş-Tiğin(Taşkent Yiğitleri)dir.Bu cemaatler Sultan dağları ile Toroslar arasında bir çok yere ad olarak geldikleri yerin adını vermişler.Türkiye’de Türk , gelinen yer ve başlarındaki bey adları ile oluşan yer halkları katkısız Türk cemaatlarıdır.Zamanla Deştiğin’e Dostiğin, Daştığın, Aştığın gibi isim yakıştırmaları da yapılmış.Ancak gerçeği Taş Tiğin dir bu sonuca varmak için halkı ile akraba olan köy ve cemaatlere ulaşmak gerekiyor.Aslında isim değişikliğine bilerek veya zaman içinde bilmeden uğratılan yerlerin hepsi için diyebileceğim tek şey isim değiştirmeden çok araştıma yapılmasıdır.Köylerimizden ayrı ayrı bahsederken bukonuya daha çok değineceğim.Bu arada bir çok yolun kavşağında olan Koçaş’ta mil taşı hk.bilgi mahrumum.Ya herhangi bir vesile ile söküldü yada sonraki güzergah değişimi için götürüldü.Doğanhisar merkez ile yaşıt Kemer’den başlıyarak edinebildiklerimi aktarmaya başlıyorum.  

KEMER: Köy eski Kemer denen yerde Doğanhisar’ın yazlağı ve av alanı olarak, bol sulu,temiz havalı,çok sık ve güzel ormanlara sahip bir  yer olarak kurulmuş.Doğanhisar ile arasında bir Manastır yapılmış.O manastır hem çevresine dini hizmet vermiş ,hem de Kral yoluna giden yolculara hizmet vermiş..Manastır çevresini imar ve güzelleştirmiş.Gül yetiştirerek gülyağı imal etmiş.Aynı zamanda eski Kemer’de oturan halkta bu manastırdan yararlanmış.Her yerde olduğu gibi tesadüf eseri ortaya çıkan eserler dışında basit eşyalarda bulanlar olmuştur.Daha sonra Yörük-Türkmen cemaatları yerleşince köy bugünkü yerine Kral yoluna giden yol üzerine taşınmıştır.Karaman Türkmenlerinden,ve diğer yörelerden gelen Yörük cemaatlarından ve Derbent’ten göçüp gelen önemli bir bölüm halktan oluşmakta. Konar-Göçerler her yönde geçerek çokça kullanmışlar.Çok çalışkan bir halkı var çocuğuna kitap almak için ekmek parasını dahi verirler.Ege’ye giderek 6 ay bir sene gelmeyip çalışırlardı.Ilgın-Kadınhanı ilçelerine kadar gidip ekişler yaparlar.Geçmişte küçük baş hayvan taşırken şimdilerde büyük baş hayvan taşıyıp Doğanhisar’ın yoğurt ihtiyacını karşılamaktalar.Eskiden Saray suyu oradan gelirmiş densede sadece saray semtine su gelmekte imiş.Sarayın başka su kaynağı olduğu kabul edilmekte.Komşu kasabalardan Ayaslar ve Konakkale ile akrabalık bağları vardır.Şehre göç  yoğunlaşmış Ilgın yada Konya’da yerleşenler  artmıştır.